สนับสนุนโดย 
สนับสนุนโดย
|
สนับสนุนโดย
|
ถาม-ตอบ
|
ข้อคิดเห็นจากผู้ทรงคุณวุฒิจะแสดงในกรอบสีเขียว ส่วนข้อคิดเห็นหรือความเห็นจากผู้อื่นจะแสดงในกรอบปกติ
ข้อคิดเห็นที่
1: ทดลองยกตัวอย่างแบบง่ายๆ นะครับ สารเคมีที่ช่วยในการลดแรงตึงผิวมีชื่อเรียกว่า Surfactant หรือภาษาไทยเราเรียกว่าสบู่นั่นแหล่ะ น้ำและน้ำมันจะมีแรงตึงผิวเมื่อนำน้ำมาผสมกับน้ำมันน้ำมันจะลอยอยู่ด้านบนเนื่องจากมีค่าความหนาแน่นน้อยกว่าน้ำ น้ำซึ่งมีค่าความหนาแน่นมากกว่าจึงอยู่ด้านล่าง จะเห็นว่าเมื่อเวลามือเราเลอะน้ำมันเราเอาน้ำเปล่าล้างมือ น้ำมันก็จะไม่ออก แต่เมื่อเราใช้สารลดแรงตึงผิวเป็นตัวกลาง ก็คือสบู่หรือผงซักฟอก ซึ่งตัวสบู่นั้นมีคุณสมบัติคือมีขั้วหนึ่งละลายในน้ำได้ และอีกขั้วหนึ่งละลายในน้ำมันได้ ดังนั้นส่วนที่เข้ากับน้ำได้ก็จะละลายกับน้ำ และส่วนที่เข้ากับน้ำมันได้ก็จะละลายกับน้ำมัน ทำให้เราเห็นว่าน้ำละลายกับน้ำมันได้ แต่คุณสมบัติของน้ำและน้ำมันจะเปลี่ยนไปกลายเป็นสารละลายสีขาวคล้ายนม ซึ่งเรียกว่า Emulsion ตัวที่เป็นตัวลดแรงตึงผิวของน้ำกับน้ำมันทางเคมีเรียกว่า Emulsiflier หวังว่าคงจะตรงกับความต้องการของคุณสมศักดิ์บ้างไม่มากก็น้อยนะครับ โดย: พรเทพ บรรณดิลก [2 มิ.ย. 2550 13:41] |
| ข้อคิดเห็นที่
2: เขียน: วิสาขา ภู่จินดา วันที่: 17 ส.ค. 2549 บทนำ สารลดแรงตึงผิวมีบทบาทที่สำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์ ในแต่ละวันมนุษย์ใช้สารลดแรงตึงผิวแทบทุกกิจกรรม เช่น การทำความสะอาดร่างกายและของใช้ การใช้เครื่องสำอาง การย่อยอาหาร กระบวนการผลิตในอุตสาหกรรม เป็นต้น นอกจากนี้สารลดแรงตึงผิวก็มีบทบาทที่สำคัญในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น ในกระบวนการบำบัดน้ำเสีย ในการกำจัดคราบน้ำมันและสิ่งสกปรก ในการกำจัดสารแขวนลอยหรือคลอรอยด์ในน้ำ การเลือกประเภทของสารลดแรงตึงผิว ปริมาณหรือความเข้มข้นของสารลดแรงตึงผิว รวมถึงสภาวะอื่นๆให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์ของการใช้งานต่างๆเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง ทั้งนี้เพื่อทำให้สารลดแรงตึงผิวทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดและไม่สร้างปัญหาเพิ่มให้กับสิ่งแวดล้อม สารลดแรงตึงผิวส่วนใหญ่จะสามารถย่อยสลายได้โดยธรรมชาติ ทั้งนี้ความสามารถในการถูกย่อยสลายจะขึ้นกับโครงสร้างของสารลดแรงตึงผิว รวมทั้งปริมาณของสารลดแรงตึงผิวที่เหลืออยู่จากการใช้ การใช้สารลดแรงตึงผิวในปริมาณที่เหมาะสม นอกจากจะช่วยลดต้นทุนการบำบัดแล้วยังมีส่วนช่วยลดปัญหาสิ่งแวดล้อม ในน้ำดื่มปริมาณสารลดแรงตึงผิวที่สามารถเจือปนได้โดยไม่ก่อให้เกิดอันตรายเท่ากับ 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร การศึกษาและการพัฒนาการนำสารลดแรงตึงผิวมาใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ ให้มากขึ้นโดยเฉพาะทางด้านสิ่งแวดล้อมจึงเป็นสิ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่งในอนาคต คุณสมบัติของสารลดแรงตึงผิว สารลดแรงตึงผิว หรือ SURFace ACTive AgeNT มีชื่อเรียกโดยทั่วไปทางวิทยาศาสตร์ว่า “ Surfactant ” สารลดแรงตึงผิวเดิมทีเดียวมาจากภาษาเยอรมันว่า Tensid ซึ่งตั้งโดยนักเคมีชาวเยอรมันในปี ค.ศ. 1960 สารลดแรงตึงผิวส่วนใหญ่เป็นสารประกอบอินทรีย์ซึ่งประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนที่ชอบน้ำ (hydrophilic group) และส่วนที่ไม่ชอบน้ำ (hydrophobic group) ดังแสดงในภาพที่ 1b ส่วนที่ไม่ชอบน้ำมักจะเป็นสารประกอบไฮโดรคาร์บอน คือมีธาตุคาร์บอนและไฮโดรเจนเป็นองค์ประกอบหลัก ส่วนใหญ่จะมาจากไขมันและน้ำมันตามธรรมชาติ รวมทั้งผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม และโพลีเมอร์สังเคราะห์ ลักษณะที่สำคัญของสารลดแรงตึงผิวคือเมื่อใส่สารลดแรงตึงผิวเพียงเล็กน้อยลงในน้ำ สารลดแรงตึงผิวจะไปลดแรงตึงผิวของน้ำเพื่อให้เกิดกระบวนการต่างๆ ง่ายขึ้น เช่น การเกิดฟอง การทำให้เปียก และกระบวนการทำความสะอาด เป็นต้น ส่วนที่ไม่ชอบน้ำจะพยายามหนีน้ำโดยไปเกาะกับพื้นผิวที่ว่าง เช่น อากาศ ส่วนที่ชอบน้ำจะยังคงอยู่ในน้ำซึ่งแสดงในภาพที่ 1c สารลดแรงตึงผิวสามารถแบ่งได้เป็น 4 ประเภทซึ่งแบ่งตามลักษณะหรือประจุของส่วนที่ชอบน้ำ (hydrophilic group) ได้แก่ 1. สารลดแรงตึงผิวที่มีประจุบวก (Cationic surfactant) ได้แก่ Cetyltrimethyl ammonium bromide (CTAB) ซึ่งมีสูตรโมเลกุล คือ C16H33N(CH3)3+Br- สารลดแรงตึงผิวที่มีประจุบวกมักจะพบในผลิตภัณฑ์ยาสีฟัน ครีมนวดผม และน้ำยาปรับผ้านุ่ม เป็นต้น 2. สารลดแรงตึงผิวที่มีประจุลบ (Anionic surfactant) ได้แก่ Sodium dodecyl sulphate (SDS) ซึ่งมีสูตรโมเลกุล คือ CH3(CH2)11SO4-Na+ มักจะเป็นส่วนประกอบในผงซักฟอกและสบู่ เป็นต้น 3. สารลดแรงตึงผิวที่ไม่มีประจุ (Nonionic surfactant) ได้แก่ Polyoxyethylene alcohol ซึ่งมีสูตรโมเลกุล คือ (CnH2n+1(OCH2CH2)mOH) สารลดแรงตึงผิวที่ไม่มีประจุนี้มักจะนำไปผสมในสบู่เหลวล้างหน้า 4. สารลดแรงตึงผิวที่มีทั้งประจุบวกและประจุลบ (Zwitterionic surfactant) ได้แก่ b-N-Alkylaminopropionic Acids มีสูตรโมเลกุล คือ RN+H2CH2CH2COO- ซึ่งเป็นส่วนประกอบในเครื่องสำอาง สารป้องกันการกัดกร่อน และสารยับยั้งแบคทีเรีย เป็นต้น สารลดแรงตึงผิวยังมีคุณสมบัติที่ทำให้เฟสสองเฟสที่ต่างกันมารวมตัวกันได้ คำว่าอยู่คนละ เฟส คือ การไม่ผสมเป็นเนื้อเดียวกัน น้ำและน้ำมันไม่ละลายซึ่งกันและกันเพราะมีคุณสมบัติที่ต่างกันโดยที่น้ำเป็นสารประกอบที่มีขั้ว ส่วนน้ำมันเป็นสารประกอบที่ไม่มีขั้ว เมื่อใส่สารลดแรงตึงผิวเข้าไปเพียงเล็กน้อยก็สามารถทำให้สองเฟสมารวมกันเป็นเฟสเดียวกันได้ ตัวอย่างเช่น การใส่ไข่แดงซึ่งมี lecithin เป็นสารลดแรงตึงผิวประกอบอยู่ประมาณ 10% ลงไปในน้ำที่ผสมน้ำมันเพื่อทำน้ำสลัด ทำให้น้ำและน้ำมันรวมตัวเป็นเนื้อเดียวกัน ตัวอย่างโครงสร้างของสารลดแรงตึงผิวแสดงในภาพที่ 1 ภาพที่ 1a แสดงโครงสร้างของสารลดแรงตึงผิวชนิดประจุลบซึ่งมีสูตรโมเลกุล คือ C12H25SO4-Na+ ภาพที่ 1b เป็นการแสดงโครงสร้างของสารลดแรงตึงผิวทั่วไปซึ่งประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก คือ ส่วนที่ชอบน้ำและส่วนที่ไม่ชอบน้ำซึ่งสามารถเปรียบเทียบโครงสร้างได้กับภาพที่ 1a โดยที่ส่วนที่ไม่ชอบน้ำคือ C12H25 และส่วนที่ชอบน้ำ คือ SO4- และ ภาพที่ 1c แสดงการเรียงตัวของสารลดแรงตึงผิวเมื่อวางตัวอยู่ในน้ำ ตารางที่ 1 แสดงการเปรียบเทียบสารลดแรงตึงผิวทั้ง 4 ชนิดในการทำให้เกิดฟอง ความสามารถในการซักล้าง และการทำให้พื้นผิวอ่อนนุ่ม จะเห็นว่าสารลดแรงตึงผิวที่มีประจุลบจะมีคุณสมบัติทำให้เกิดฟองดีที่สุด ส่วนสารลดแรงตึงผิวที่มีทั้งประจุบวกและลบจะมีคุณสมบัติในการทำให้พื้นผิวอ่อนนุ่มดีที่สุด สารลดแรงตึงผิวแต่ละชนิดมีข้อดีและข้อเสียแตกต่างกัน ในปัจจุบันได้มีการนำสารลดแรงตึงผิวแต่ละชนิดมาผสมกันในอัตราส่วนที่เหมาะสม เพื่อให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตารางที่ 1 เปรียบเทียบความสามารถของสารลดแรงตึงผิวทั้ง 4 ชนิด ในการทำให้เกิดฟอง การซักล้าง และการทำให้พื้นผิวเกิดความอ่อนนุ่ม (Tiger Chemical Company, 1997) ประเภท / คุณสมบัติ สารลดแรงตึงผิว การเกิดฟอง ความสามารถในการซักล้าง ความสามารถในการทำให้อ่อนนุ่ม ประจุลบ ดีที่สุด ค่อนข้างดี ไม่แน่นอน ไม่มีประจุ ดี ดี ดี ประจุบวก ไม่ดี ปานกลาง ไม่ดี ประจุบวกและลบ ค่อนข้างดี ดี ดีที่สุด การนำสารลดแรงตึงผิวไปใช้ประโยชน์ สารลดแรงตึงผิวมีบทบาทที่สำคัญอย่างยิ่งในชีวิตประจำวันของมนุษย์ ในร่างกายมนุษย์ก็มีสารลดแรงตึงผิวประกอบอยู่ เช่น Gall Acid ซึ่งจะย่อยสารประเภทไขมันได้ สารลดแรงตึงผิวมีประโยชน์หลายๆ ด้าน โดยเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของผลิตภัณฑ์ต่างๆ และเป็นส่วนสำคัญในกระบวนการผลิตต่างๆ ได้แก่ 1. สารลดแรงตึงผิวเป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด เช่น ผงซักฟอก สบู่ ยาสีฟัน ยาสระผม ครีมนวดผม และผลิตภัณฑ์ที่มีฟอง เป็นต้น 2. สารลดแรงตึงผิวเป็นส่วนประกอบในเครื่องสำอางและครีมกันแดด 3. สารลดแรงตึงผิวถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์ ผลิตยา 4. สารลดแรงตึงผิวถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรม เช่น กระบวนการย้อมผ้า การเคลือบสีไม้หรือโลหะ การผลิตพลาสติก การทำหนังสัตว์ การผลิตเนยเทียม เค้กและไอศกรีม เป็นต้น 5. สารลดแรงตึงผิวถูกนำมาใช้ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น บำบัดน้ำเสีย กำจัดมลพิษทางดิน ดูดซับของเสีย เป็นต้น 6. สารลดแรงตึงผิวถูกนำมาใช้ในกระบวนการสกัดแยก เช่น การสกัดแยกแร่ การแยกน้ำมัน ออกจากน้ำ เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการนำสารลดแรงตึงผิวมาใช้ในเทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น นาโนเทคโนโลยี เทคโนโลยีชีวภาพ งานพิมพ์อิเล็คทรอนิกส์ และเครื่องบันทึกแถบแม่เหล็ก เป็นต้น นอกจากสารลดแรงตึงผิวจะมีบทบาทในชีวิตประจำวันแล้ว เช่น ในกระบวนการทำความสะอาด สารลดแรงตึงผิวยังมีบทบาทที่สำคัญและนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆมากมาย รวมทั้งทางด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ในกระบวนการบำบัดน้ำเสีย อย่างไรก็แล้วแต่การนำสารลดแรงตึงผิวไปใช้ประโยชน์นั้นจะต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ ทั้งนี้เพราะสารลดแรงตึงผิวก็สามารถทำลายสิ่งแวดล้อมได้เช่นกันถ้ามีการใช้ในปริมาณที่ไม่ถูกต้องและมีนำสารลดแรงตึงผิวผิดประเภทมาใช้ ตัวอย่างเช่นในการปล่อยน้ำซักผ้าหรือน้ำยาล้างจานที่เข้มข้นซึ่งมีสารลดแรงตึงผิวเป็นส่วนประกอบลงในแม่น้ำลำคลอง จะทำให้เกิดฟองอย่างมาก นอกจากจะทำลายสุนทรียภาพของแม่น้ำลำคลองแล้ว ยังสร้างผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำ และอาจต้องใช้เวลานานที่กระบวนการธรรมชาติโดยแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์จะย่อยสลายสารลดแรงตึงผิวได้หมด US. EPA. ได้กำหนดความเข้มข้นของสารลดแรงตึงผิวในน้ำดื่มให้ไม่เกิน 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร (Kawamura, 2000) เอกสารอ้างอิง Kawamura, S. 2000. Integrated Design and Operation of Water Treatment Facilities. 2nd ed. John Wiley & Sons, Inc., pp.37. Tiger Chemical Company. 2004. (March, 20). Surfactant Guide & Formulary 1997. (Online). Available URL: www.webworld.com.au/tiger โดย: Porn [2 มิ.ย. 2550 14:01] |
| ข้อคิดเห็นที่
3: ขอบคุณ คำตอบของท่าน มันเป็นประโยชน์ต่อการเรียนของผมอย่างมาก โดย: donky [15 ก.ค. 2550 11:19] |
| ข้อคิดเห็นที่
4: สารลดแรงตึงผิว สารมารถนำไป ใช้เพื่อให้เกิดการกระจายตัวของสารเสริมแรงระดับนาโน ได้ รึเปล่าคะ ถ้าได้เป็นสารประเภทไหนบ้างคะ ขอรบกวนถามด้วยค่ะขอบคุณค่ะ โดย: m i c k [19 ธ.ค. 2550 17:15] |
| ข้อคิดเห็นที่
5: อยากทราบเรื่องการทำความสะอาดโลหะหลังจากการปั้มขึ้นรูปลึกในอุตสาหกรรม โดย: AOF [16 ก.พ. 2551 21:41] |
| ข้อคิดเห็นที่
6: สารจำพวกผงซักฟอก ทำให้ ค่า ความตึงผิว ของน้ำกลั่น ลดลง หรือไม่ อย่างไร โดย: เจนวิทย์ [8 ก.ค. 2551 13:36] |
| ข้อคิดเห็นที่
7: อยากทราบว่า wetting agent กับ Surfactant เหมือนกันมั๊ย ใครทราบก็ช่วยบอกหน่อยละกัน ต้องส่งงานด่วน ขอบคุณคับ โดย: เกือบส่งงานไม่ทันแหนะ [20 ธ.ค. 2551 23:46] |
| ข้อคิดเห็นที่
8: ( ไม่ใช่คำตอบ ) http://en.wikipedia.org/wiki/Surfactant Surfactant http://www.chemistry.co.nz/deterghistory.htm Detergent History http://www.chemistry.co.nz/surfactants.htm http://www.chemistry.co.nz/deterg.htm Synthetic Detergents http://www.chemistry.co.nz/stain_frame.htm Stain Removal Guide http://www.fabrics.net/deterg.asp http://www.chemistry.co.nz/detergent_books.htm Detergent Books โดย: นักเคมี [30 ธ.ค. 2551 09:39] |
| ข้อคิดเห็นที่
9: อยากทราบว่าในการขจัดหมึกออกจากระดาษทำสารลดแรงตึงผิวแบบไม่มีประจุถึงดีที่สุด หาเหตุผลไม่ได้ครับ โดย: เดกวิดวะ [20 มี.ค. 2554 19:17] |
| ข้อคิดเห็นที่
10: ประโยชน์ของการลดแรงตึงผิวในผงซักฟอกมีอะไรบ้าง เราจะเอาไปทำโครงงาน คัยรุ้บอกเราหน่อย ต้องรีบทำ โดย: ด.ม.จ.* [28 มิ.ย. 2554 17:37] |
| ข้อคิดเห็นที่
11: bSlAuw I decided to help and sent a post to the social bookmarks. I hope to raise it in popularity!!... โดย: OEM software download [29 ก.ย. 2554 23:29] |
| ข้อคิดเห็นที่
12: อืม....สารลดแรงตึงผิวจะมีอยู่ในผงซักฟอก แต่อยากทราบว่า "สารลดแรงตึงผิวในผงซักฟอกจะมีประโยชน์อย่างไร" ช่วยตอบคำถามของฉันด้วยค่ะ โดย: จรัญญา ปรากฏหาญ [1 พ.ย. 2554 21:18] |
| ข้อคิดเห็นที่
13: ทำไมถึงไม่มีเรื่องการหล่นของวัตุ โดย: น่ารัก [21 มี.ค. 2555 20:54] |
| ข้อคิดเห็นที่
14: สารลดเเรงตึงผิวที่ผสมอยู่ในผงซักฟอกมีประโยชน์อย่างไร โดย: ปันปัน [2 ส.ค. 2555 20:56] |
| ข้อคิดเห็นที่
15: อยากรู้ว่า การใช้สารลดแรงตึงผิวในปริมาณมากจะเกิดผลเสียต่อระบบนิเวศได้อย่างไร นะคะ โดย: ชีสเค้ก [9 ก.ย. 2555 08:31] |
| ข้อคิดเห็นที่
16: อยากทราบว่าสารลดฟอง (Anti-foam)ที่ใช้ในอุตสาหกรรมน้ำยาง มีกี่ชนิด แต่ละชนิดมีสมบัติอย่างไร ช่วยบอกหน่อยนะค่ะหาข้อมูลยากมาก โดย: แอ๋วแว๋ว [7 ก.ค. 2557 11:09] |
หากท่านต้องการถามคำถามที่ไม่เกี่ยวข้องกับหัวข้อคำถามนี้ กรุณากดปุ่มนี้