คำถาม ควรจัดห้องปฏิบัติการอย่างไรให้เหมาะสม
คำตอบ แม้ว่าเราจะเก็บสารเคมีให้เหมาะสมกับสมบัติและการเกิดปฏิกิริยาของสารแล้ว แต่ถ้าไม่มีระบบเตือนภัยที่พร้อม ไม่มีระบบระบายอากาศที่ดี รวมทั้งชั้นวางสารเคมีลื่นจนทำให้ขวดสารเคมีไถลและสารเคมีเกิดการรั่วไหล ก็ย่อมทำให้เกิดอันตรายได้ ดังนั้นเราจึงไม่ควรคำนึงถึงการเก็บสารเคมีตามสมบัติเพียงอย่างเดียว ความเหมาะสมของห้องปฏิบัติการที่มีการใช้หรือเก็บสารเคมีก็สำคัญเช่นกัน
ห้องปฏิบัติการหรือห้องเก็บสารเคมีส่วนกลางโดยทั่วไปควรอยู่ในบริเวณที่แสงแดดส่องไม่ถึงโดยตรง และอากาศไม่ร้อนเกินไป มีประตูมิดชิด ช่องทางเดินและการจัดวางสารเคมี ต้องเป็นไปอย่างเหมาะสม ชั้นเก็บสารเคมีแต่ละประเภทจะต้องมีคุณภาพ สามารถป้องกันการลื่นไหลของสารเคมี ต้องติดตั้ง/ประกอบอย่างหนาแน่นและอยู่ชิดผนัง มีลักษณะและคุณสมบัติที่ทนทานต่อการเผาไหม้ ทนต่อการทำปฏิกิริยาและทนต่อการกัดกร่อน ตามแต่ชนิดสารเคมีที่จัดเก็บ อุปกรณ์เครื่องแก้วควรแยกเก็บจากสารเคมี เพราะว่าสารเคมีบางตัวสามารถทำลายเนื้อของแก้วได้ ทำให้เกิดความเสียหายต่อประสิทธิภาพของเครื่องแก้ว รวมทั้งต้องมีการรักษาความสะอาดสถานที่เก็บอยู่สม่ำเสมอ
นอกจากนั้นควรมีการระบายอากาศที่ดี อุปกรณ์ที่ระบายอากาศ หรือดูดไอของตู้ควัน ต้องมีเครื่องป้องกันกรองไออีกชั้น เพื่อป้องกันการทำลายสภาวะแวดล้อมภายนอกและสิ่งมีชีวิตภายนอก และไม่ควรเก็บสารเคมีไว้ในตู้ดูดควัน เพราะทำให้ขัดขวางการไหล ของกระแสอากาศภายในตู้ โดยไม่จำเป็น
นอกจากนั้น ควรจัดแฟ้มรวบรวม SDS ของสารเคมีในห้องปฏิบัติการ เพื่อใช้อ้างอิงได้อย่างรวดเร็วในกรณีฉุกเฉิน รวมทั้งต้องมีอุปกรณ์ดับเพลิง อุปกรณ์ป้องกันความปลอดภัยและเครื่องปฐมพยาบาลอยู่ใกล้บริเวณห้องปฏิบัติการ
ตัวอย่างห้องปฏิบัติการที่นิยมใช้กับการปฏิบัติงานโดยใช้สารเคมีทั่วไป แสดงในรูปที่ 1

รูปที่ 1 ตัวอย่างการจัดห้องปฏิบัติการ
แหล่งอ้างอิง :
Moody International Certification http://www.moodythai.com/new/article/iso14001/14001_chemical%20store.htm
ไทยแฟคเตอรี่ดอทคอม: องค์กรพัฒนาคุณภาพไทย http://www.thaifactory.com/Operate/CautionChemicals.htm
หจก.อนุสรณ์โปรดักส์ http://www.anusornproducts.com |