ขณะนี้ประเทศไทยกำลังเผชิญกับสถานการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ ทำให้อาจเกิดการขาดแคลน “น้ำสะอาด” สำหรับใช้ทำความสะอาดร่างกาย หรือ ทำความสะอาดเครื่องใช้ต่างๆ ซึ่งหากน้ำที่นำมาใช้มีความสะอาดไม่เพียงพอ อาจเป็นสาเหตุในการเกิดโรคต่างๆ ตามมาได้ การใช้สารเคมีบำบัดน้ำ จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ผู้ประสบภัยสามารถทำได้ด้วยตนเอง หากขาดแคลนน้ำประปาในการใช้ และสารเคมีที่ใช้ฆ่าเชื้อโรคในน้ำที่รู้จักกันทั่วไปก็คือ  คลอรีน (Chlorine)

         คลอรีน (Chlorine) มีหลายรูปแบบ ได้แก่  ก๊าซ คลอรีน ( Chlorine Gas )  และ สารประกอบซึ่งเมื่อละลายน้ำหรือทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วให้คลอรีน  ( ซึ่งเรียกกันง่ายๆ ตามสถานะของสารประกอบที่เป็นของแข็งหรือสารละลายในน้ำ ว่า  คลอรีนผง คลอรีนน้ำ ) 

          คลอรีน เป็นสารเคมีที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในการบำบัดน้ำ เนื่องจาก คลอรีน สามารถทำลายเชื้อโรคได้มากกว่า 99 %  รวมทั้ง อี.โคไล ( E.coli ) และ เชื้อไวรัส    นอกจาก คลอรีน จะสามารถฆ่าเชื้อโรคในน้ำได้ในชั่วระยะเวลาหนึ่งที่ทำการเติมคลอรีนลงไปแล้ว ยังให้ผลในระยะยาวอีกด้วย โดยคลอรีนที่เติมลงไปจะละลายน้ำอยู่ในรูปของคลอรีนอิสระ ( Residual Chlorine ) ทำหน้าที่ฆ่าเชื้อโรคที่อาจปนเปื้อนมาในภายหลัง

        “ หยดทิพย์ ”  คือ  คลอรีนน้ำเข้มข้น 2 %  ซึ่ง กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข คิดค้นขึ้น  ( โดย เตรียมจาก ผงปูนคลอรีน 60 % )  มีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อโรคในน้ำได้ดี และสะดวกต่อการนำไปใช้งาน  

        ดังนั้น หยดทิพย์ จึงเป็นอุปกรณ์หนึ่งใน “ ชุดนายสะอาด ” ที่มีการนำไปแจกจ่ายให้กับผู้ประสบภัย เพื่อใช้ในการบำบัดน้ำให้สะอาดพอที่จะนำมาใช้อุปโภคได้   แต่ห้ามบริโภค  ( ห้ามใช้ ดื่ม - ประกอบอาหาร )

หยดทิพย์

ถ้าหากไม่สามารถหา “หยดทิพย์” ได้

“ผลิตภัณฑ์สำหรับฟอกขาว” หรือ “น้ำยาซักผ้าขาว” กลุ่มคลอรีน (Chlorine Bleach) ที่มีอยู่ในบ้าน ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สามารถนำมาปรับใช้ทดแทนได้ โดยควรเลือกประเภทที่ปราศจากส่วนผสมของน้ำหอม

จะทราบได้อย่างไรว่า “ผลิตภัณฑ์สำหรับฟอกขาว” หรือ “น้ำยาซักผ้าขาว” ที่มีอยู่ในบ้าน คือ กลุ่มคลอรีน (Chlorine Bleach)

          ผลิตภัณฑ์สำหรับฟอกขาว กลุ่มคลอรีน โดยส่วนใหญ่จะประกอบด้วย โซเดียมไฮโปคลอไรต์ (Sodium hypochlorite) ที่สามารถให้คลอรีนตั้งแต่ 4-6 % โดยน้ำหนัก สามารถสังเกตบนฉลากจะระบุ "ชื่อและอัตราส่วนของสารสำคัญ : Sodium Hypochlorite as available Chlorine ....%w/w"

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์สำหรับฟอกขาว กลุ่มคลอรีน ที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำหอม

•    น้ำยาฟอกผ้าขาว ไฮเตอร์ (Haiter Bleach) ขวดสีฟ้า ฝาสีน้ำเงิน       ระบุชื่อและอัตราส่วนของสารสำคัญ คือ Sodium Hypochlorite as available Chlorine 6 %w/w
•    น้ำยาฟอกผ้าขาว ไฮยีน (Hygiene Bleach) ขวดสีขาว ฝาสีฟ้า       ระบุชื่อและอัตราส่วนของสารสำคัญ คือ Sodium Hypochlorite as available Chlorine 6 %w/w

 ขั้นตอนการบำบัดน้ำให้สะอาดสำหรับการใช้ (ห้ามนำมาดื่มหรือบริโภค)

1. เลือกน้ำจากไหนดี

          ควรเลือกใช้น้ำจากแหล่งน้ำในบริเวณที่ ห่างจากแหล่งสุขาหรือโรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ (บริเวณที่คิดแล้วว่ามีโอกาสปนเปื้อนจากสารเคมีหรือสิ่งปฏิกูลน้อยที่สุด) จากนั้นช้อนเอาใบไม้หรือเศษไม้ที่ลอยอยู่บนผิวน้ำออก

2. การทำน้ำให้ใส (แกว่งด้วยสารส้มให้ตกตะกอน หรือทำการกรอง)

          แกว่งก้อนสารส้มลึกจากผิวน้ำประมาณ 2/3 ส่วนของความลึกของน้ำ จนกระทั่งสังเกตเห็นตะกอนเริ่มจับตัว ซึ่งอาจใช้เวลามากน้อยต่างกันไปตามปริมาตรและลักษณะของน้ำ ตั้งทิ้งไว้จนกระทั่งตะกอนตกลงสู่ก้นถัง ซึ่งอาจต้องใช้เวลาประมาณ 30 นาทีหรืออาจต้องตั้งทิ้งไว้ข้ามคืน จากนั้นจึงตักหรือถ่ายน้ำส่วนใสออกมาใส่อีกภาชนะหนึ่ง น้ำที่ผ่านขั้นตอนนี้จะมีลักษณะใสแต่ยังไม่ได้ผ่านการฆ่าเชื้อโรค
(หากไม่สามารถหาสารส้มได้ อาจนำน้ำมากรองผ่านผ้าสะอาดหลายๆ ชั้น แทนได้ แต่น้ำที่ได้จะขุ่นกว่าการใช้สารส้มในการตกตะกอน)

3.การเติมคลอรีนฆ่าเชื้อ

          เติมคลอรีน (เช่น หยดทิพย์ ผลิตภัณฑ์สำหรับฟอกขาว คลอรีนน้ำ) ในน้ำส่วนใสที่ผ่านการตกตะกอนหรือกรองแล้ว ระยะเวลาและอัตราส่วนที่ใช้ ต้องพิจารณาจากคุณภาพน้ำ หากน้ำขุ่นมาก หรือสกปรกมาก จะใช้คลอรีนและระยะเวลาในการบำบัดมาก โดยปกติความเข้มข้นเริ่มต้นของคลอรีนในน้ำที่ต้องการบำบัดจะอยู่ที่ 1 – 10 ppm* และใช้เวลาในการบำบัดตั้งแต่ 30 นาทีขึ้นไป
[*ppm = part per million หรือ ส่วนในล้านส่วน เช่น คลอรีนในน้ำ 1 ppm หมายถึง น้ำ 1,000,000 มิลลิลิตร มี คลอรีน 1 มิลลิลิตร]